ویژگی‌های یک شهروند خوب

برای یک شهروند خوب بودن پیش از هرچیز باید انسان خوبی بود؛ کسی که پایبند اصول اخلاقی است و در هر شرایطی ارزش‌های انسانی را زیر پا نمی‌گذارد. شهروندان خوب در جامعه‌شان زندگی فعالی دارند و برای بهبود و ارتقای آن بسیار تلاش می‌کنند.

 همه ما دوست داریم به‌عنوان یک شهروند خوب شناخته شویم و هرکس که واقعا چنین آرزویی دارد می‌تواند با روش‌های زیر به این اهداف دست پیدا کند:
برخی جامعه‌شناسان سه تعریف کلی درخصوص شهروندان یک جامعه آورده‌اند:

۱-شهروندانی با احساس مسئولیت فردی
چنین شهروندی یاد گرفته است در جامعه رفتار مسئولانه‌ای داشته باشد. برای مثال به محیط زیستش اهمیت می‌دهد و هرگز در خیابان زباله نمی‌ریزد، در بازیافت زباله با دولت همکاری می‌کند. به طور کلی پیرو قوانین جامعه است. چنین شهروندی، به طورخودجوش به فقرا کمک می‌کند و بدون تردید داوطلب انجام کارهای عام‌المنفعه می‌شود. برنامه‌ریزان امیدوارند بتوانند شهروندانی تربیت کنند که صادق، منظم و سختکوش باشند.
۲-شهروندان مشارکتی
این شهروندان از آن دسته افرادی هستند که در مسائل و مشکلات شهری و اجتماعی جامعه خود حضوری فعال دارند. در واقع روی تلاش جمعی بسیار تاکید می‌کنند و اصطلاحا ‌جامعه محور‌ هستند. این شهروندان یاد گرفته‌اند کنار هم و با کمک یکدیگر جامعه‌شان را اداره کنند و کمتر از خود رفتارهای فردگرایی بروز می‌دهند. مثلا شهروندی با احساس مسئولیت فردی ممکن است برای کمک به فقرا، غذا سفارش دهد، اما در جامعه‌ای که شهروندانش رفتار مشارکتی دارند مکانی برای تهیه غذا در نظر می‌گیرند و با کمک یکدیگر برای فقرا و بی‌خانمان‌ها غذا درست می‌کنند. چنین جامعه‌ای با وجود شهروندانی با این خصوصیات که می‌توانند درقبال یکدیگر رفتار متعهدانه‌ای داشته باشند و با همیاری هم مشکلات را از میان بردارند، در نهایت به سعادت می‌رسند.
۳ـ شهروندان عدالت محور
این نوع شهروندان از آگاهی بسیار بالایی برای داشتن یک جامعه شایسته برخوردارند. آنها توانایی تحلیل و درک تمام مسائل جامعه خود را داشته و نقش متقابل نیروهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را کاملا می‌فهمند و به عدالت اجتماعی از هر جهت معتقدند و برای رسیدن به سطح مطلوبی از عدالت تلاش زیادی می‌کنند. این نوع شهروندی با شهروندی مشارکتی شباهت‌هایی درخصوص تاکید کار دسته‌جمعی دارد و معتقد است برای حل مسائل و معضلات جامعه، کل افراد آن جامعه باید دخیل باشند.
برای یک شهروند خوب بودن چه رفتارهایی باید داشت؟
سطح سواد و تحصیلات‌تان را ارتقا بدهید
یکی از بهترین کارهایی که برای خدمت به جامعه‌‌ی خود می‌توانید انجام بدهید، تحصیلات عالی است. اگر از تحصیلات عالی برخوردار باشید، می‌توانید جایگاه شغلی بهتری پیدا کنید و در رونق اقتصادی کشورتان بیشتر سهیم شوید. کسانی که سطح سواد بالاتری دارند، می‌توانند در رأی‌گیری‌ها و سایر فعالیت‌های مدنی با آگاهی کامل‌تری تصمیم گیری کنند. پس اگر هنوز دانش‌آموز هستید، نسبت به درس و مدرسه بی‌اعتنا نباشید و بکوشید با نمرات خوب، برنامه ریزی درسی مناسب و اجرای روش صحیح مطالعه برای کنکور، به دانشگاه راه پیدا کنید.
سخت‌کوش باشید
فرقی نمی‌کند در چه شغلی مشغول به کار هستید، سخت کوشی در هر شغلی یکی از ضروری‌ترین خصوصیات یک شهروند خوب است. وقتی با دل‌وجان سر کارتان حاضر شوید، هم خدمات باکیفیت‌تری به دیگران می‌رسانید و هم از این راه کسب درآمد می‌کنید؛ هردوی اینها موجب تقویت و تحکیم وضعیت اقتصادی شهرتان می‌شوند.
اخبار روز را دنبال کنید
پیگیر اخبار روز باشید و از مسائلی که مردم، شهر و کشورتان را درگیر کرده‌اند، اطلاع کامل پیدا کنید. بله، اطلاع «کامل»! به این معنی که مثلا درمورد اختلافات سیاسی به دیدگاه‌های هردو جناح خوب گوش کنید و مغرضانه قضاوت کردن درمورد دیگران را متوقف کنید. سیاست خیلی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست که به‌راحتی درمورد رویکردهای احزاب نظردهی کنید.
در فرایندهای توسعه و برنامه ریزی مشارکت کند
همچنین از یک شهروند خوب انتظار می‌رود که در فرایندهای توسعه و برنامه ریزی نیز مشارکت کند. مثلا نظرتان را درمورد پروژه‌های شهرک‌سازی یا ساخت فروشگاه‌‌ها و مراکز خرید به گوش مسئولین برسانید. ببینید پروژه‌هایی که قرار است در شهر محل سکونت‌تان اجرایی شوند، چقدر از لحاظ سلامتی و منافع زیست‌محیطی و اجتماعی به سود مردم منطقه خواهند بود. با نمایندگان شهرتان در این‌باره صحبت کنید و بگذارید از نقطه‌نظرات‌تان به‌عنوان یک شهروند خوب و آگاه، مطلع شوند.
در کارهای خیر شرکت کنید
اگر در وضعیت مالی خوبی هستید، بخشی از درآمدتان را به کارهای خیر مانند ساخت مدرسه یا بیمارستان اختصاص بدهید. یا اگر وقت کافی در اختیار دارید، می‌توانید در اوقات فراغت‌تان به‌صورت داوطلبانه در انجمن‌های خیریه فعالیت کنید. در برنامه‌های عام‌المنفعه مانند تهیه غذا برای بی‌پناهان و بی‌خانمان‌ها شرکت کنید.
اصول کمک‌های اولیه را یاد بگیرید
در کلاس‌های آموزش کمک‌های اولیه و احیای قلبی‌ریوی شرکت کنید. یادگیری آمادگی‌های لازم در برابر سوانح نیز می‌تواند در زمان وقوع حوادث غیرمترقبه بسیار کمک‌کننده واقع شود.
به سلامتی خود اهمیت دهید
یک شهروند خوب به سلامت خود نیز اهمیت می‌دهد. زیرا بیماری نه‌تنها باعث آزار خود فرد می‌شود، بلکه دیگران را هم به دردسر می‌اندازد. بنابراین با دوری از رفتارهای مخرب مانند اعتیاد و رعایت تغذیه درست و ورزش‌های مناسب، تا جایی که می‌توانید مراقب سلامت و بهداشت خود باشید..
آگاهی کامل به مسائل جامعه داشته باشد
پیش از هرچیز باید آگاه به امور و مسائل مختلف جامعه تان باشید. برخی این آگاهی را با تحصیل در رشته‌های مختلف به دست می‌آورند و برای بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی جامعه شان قدم‌هایی برمی‌دارند و برخی دیگر با مطالعه فراوان به این منظور می‌رسند. آگاهی بیشتر منجر به تصمیم‌گیری‌های بهتر، هم برای زندگی فردی و هم اجتماعی منجر می‌شود. به طور مثال هنگام رای گیری و دیگر فعالیت‌های مدنی می‌توانید امیدوار باشید که انتخاب درستی داشته‌اید.
سختکوش باشید
سختکوشی یکی دیگر از ویژگی‌های یک شهروند خوب است. فرقی نمی‌کند در چه حرفه‌ای مشغول به کار باشید. درعین حال که می‌توانید شغل و درآمد داشته باشید، به جامعه‌تان هم خدمت می‌کنید و در نتیجه جامعه‌تان اقتصادی قوی‌تر خواهد داشت.
از مسائل روز مطلع باشید
یک شهروند خوب هرگز از مسائل روز که روی زندگی جامعه و در نهایت وضع شخصی‌اش اثرگذار است، بی‌خبر نیست. باید از اخبار و وقایع روز مطلع باشید و در عین حال وظیفه دارید نظرات و عقاید گروه‌های مختلف را بشنوید و همه چیز را صرفا سفید یا سیاه نبینید. در برنامه‌های مختلف جامعه شرکت کنید و هر کمکی از دست‌تان برمی‌آید، انجام دهید. البته به دنبال سود شخصی در کمک‌هایتان نباشید.
داوطلبانه کمک کنید
می‌توانید در سازمان‌های محل زندگی‌تان که در جامعه و بهبود آن نقش بسزایی دارند، داوطلبانه کمک کنید. مثلا سازمان‌هایی که برنامه‌های خانه‌سازی برای فقرا دارند.
از ساخت داخل حمایت کنید
از خریدن اجناس خارجی امتناع ورزید و با خریدن کالاهای ساخت کشور خود، از صنایع کشورتان و رونق اقتصادی جامعه‌تان حمایت کنید.
فرصت های شغلی ایجادکنید
هرزمان که توان مالی داشتید، فرصت‌های شغلی ایجاد کنیدالبته اگر وضع مالی‌تان در حدی نیست که بتوانید مثلا کارگاه یا شرکتی راه بیندازید، اما درحدی است که بتوانید هرازگاهی یکی دو نفر را به کار بگیرید، باز هم در زمینه ایجاد فرصت‌های شغلی موثر ‌ هستید. مثلا می‌توانید در برخی کارهای منزل‌تان مانند شستن فرش‌ها یا تمیز کردن پنجره‌ها از دیگری کمک بگیرید و با این کار فردی بیکار و نیازمند را به کار بگمارید
شرکت فعالانه در انتخابات
مهم‌ترین کاری که می‌توانید به عنوان یک شهروند خوب انجام دهید، شرکت فعالانه در انتخابات و مسائل مهم جامعه‌تان است. بسیاری از مردم نسبت به این موضوع بی‌تفاوت هستند و شاید هم فقط در رای‌گیری‌های بسیار مهم شرکت کنند. اما مسئولان هر جامعه‌ای که به نظرات مردم خود اهمیت می‌دهند و برای بهبود وضع جامعه تلاش می‌کنند، از شهروندان انتظار دارند در هر نظرسنجی حضور فعالی داشته باشند.
چنین جامعه ای با وجود شهروندانی با این خصوصیات که می توانند در قبال یکدیگر رفتار متعهدانه ای داشته باشند و با همیاری هم مشکلات را از میان بردارند، در نهایت به سعادت می رسند.