نسخه یک روانشناس بالینی | به کرونا بخندیم از ته دل!

توصیه موثر برای غلبه بر استرس این روز ها نسخه یک روانشناس بالینی | به کرونا بخندیم از ته دل! «کرونا»، ویروسی که این روزها فشار روانی اش دامنگیر بیشتر مردم شده است. ترس از همه گیر بودن، انتقال سریع و حتی مرگ ناشی از آن به گونه ای آرامش را از زندگی عادی افراد جامعه ربوده است. «بنفشه حیرت نگاری»، روانشناس بالینی و فیلم درمانگر، در گفت و گو با خبرنگار ما از تاثیرات روحی و روانی در مقابله با این ویروس برایمان می گوید.

زینب زینال زاده: امروز در شرایطی هستیم که ترس از ابتلا به ویروس کرونا به گونه ای زندگی مردم را مختل کرده است. مردم باید چگونه در این شرایط رفتار کنند؟ در جوامع بشری همواره اتفاق ها و حوادث بزرگ و کوچکی بروز می کنند که می توانند زندگی آحاد مردم را در سطوح محدود و یا گسترده تحت تاثیر قرار دهند و توانایی این را دارند که موجب ایجاد تغییراتی در سبک و نگاه افراد به زندگی گردند. حوادث طبیعی از جمله سیل و زلزله، جنگ، تحولات اجتماعی و …. از جمله مواردی هستند که بر روی زندگی یکایک افراد جوامعی که این حوادث را تجربه می کنند تاثیرات خود را بر جای می گذارند. ما پیش از این نیز تجارب مشابه این شرایط را داشتیم. چه عواملی موجب استقامت افراد در آن دوره ها شده است؟ براساس «قانون بقا»، افراد، همواره تحت بروز این اتفاق ها اقدام به ابداع یا ترویج رفتارهای سازگارانه ای می کنند که به تسلط و گذر از شرایط ایجاد شده کمک و در نتیجه بقا، تداوم می یابد . مقاومت انسان ها در سال های سخت جنگ های جهانی اول و دوم، از نمونه های بارز این واقعیت است. اکنون امروز، جهان با یک مشکل جدید و گسترده به نام «ویروس کرونا» رو به روست. ناشناخته بودن این ویروس به شرایط ترس آلود دامن زده است؟ بی شک. کرونا ویروس ها با نام علمی Coronaviruses خانواده بزرگی از ویروس ها و زیر مجموعه «کرونا ویریده» هستند که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری های شدیدتری همچون «سارس» و «مرس» و نوع جدید آن «کوید ۱۹» را شامل می شود. کروناویروس ها در سال ۱۹۶۵ کشف شدند و مطالعه بر روی آنها به طور مستمر تا اواسط ۱۹۸۰ ادامه داشت. این ویروس به طور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می کند ولی با این حال تا کنون، هفت کرونای انسانی کشف شده است. آخرین نوع آنها در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر «ووهان چین» با همه گیری در انسان شیوع پیدا کرد و به گزارش گروه بین الملل «باشگاه خبرنگاران جوان» روز یکشنبه ۱۱ اسفند ۱۳۹۸ در حال حاضر ۶۴ کشور جهان را درگیر کرده است. از بعد روانشناختی، چالش کرونا را چگونه ارزیابی می کنید؟ پیش از پاسخ به این سوال، لازم می دانم توضیحی درباره سیستم ایمنی بدن بدهم. لازم است ما اندکی دقیق تر به عملکرد بدنمان توجه کنیم. اگر بدن انسان را در دو بخش «جسم» و «روان» و هر یک را دارای ساختار و کنش های مجزا و مشترک در نظر بگیریم، یکی از عملکردهای مشترک این دو، «سیستم ایمنی بدن» است که با فرآیندی بسیار پیچیده وظیفه محافظت از سیستم ارگانیزم موجود زنده را بر عهده دارد. بخشی از دستگاه ایمنی بدن بر عهده گلبول های سفید از یاخته (سلول های) خون هستند که در برابر بیماری های عفونی از بدن محافظت می کنند و به حضور یا نبود حضور گرانول های اختصاصی در سیتوپلاسم به دو دسته گرانولوسیت ها (دانه دار ها) و آگرانولوسیت ها (بدون دانه ها) تقسیم می شوند. گرانولوسیت ها به سه دسته نوتروفیل ها – ائوزینوفیل ها – بازوفیل ها تقسیم و آگرانولوسیت ها هم به دو دسته لنفوسیت ها و مونوسیت ها تقسیم می شوند. آنچه در این بخش مهم است “لنفوسیت ها” هستند که وظیفه شان ساخت آنتی پادها ، پادتن و فاگوسیتوز یا بیگانه خواران است. پادتن ها همان عواملی هستند که که بر علیه اجسام خارجی (آنتی ژن ها) مبارزه کرده و سلامتی ما را حفظ می کنند. در میان لنفوسیت ها هم دو گروه عمده از نظر عملکردی وجود دارند. لنفوسیت یا سلول های B و لنفوسیت یا سلول هایT.دو نوع اصلی لنفوسیت های T، شامل لنفوسیت های T4و T8 هستند که وظیفه اصلی شان حمله به عفونت ها و از بین بردن سلول های آلوده به ویروس ها هستند. بنابراین ما در این شرایط باید به افزایش تولید این دو لنفوسیت در بدن کمک کنیم؟ بله و یکی از مهم ترین و اصلی ترین مواردی که موجب افزایش تولید لنفوسیت های T4و T8 می شود «افزایش شادی» است، در واقع ما می توانیم با پرداختن به فعالیت هایی که سطح شادی مان را بالا می برند اعمال سیستم دفاعی بدن خود را تقویت و در برابر بیماری موجود هم مقاومت بدن را چه در مرحله پیشگیری و چه در مرحله درمان و پس از درمان افزایش دهیم. اینجاست که می توانیم شاهد اشتراک عملکرد جسمانی و روانی بدن باشیم. بنابراین با قاطعیت می توان بیان داشت که افزایش سطح شادی به اندازه موارد پیشگیری بهداشتی از جمله شستن دست و صورت و رعایت فاصله مناسب از افراد دیگر و توقف تردد در مکان های شلوغ و … حائز اهمیت بسیار زیاد است. و پیشنهاد شما به مردم در این شرایط؟ در برنامه ریزی روزانه خود به طور مستمر حداقل یک ساعت نسبت به گوش دادن به موسیقی شاد به همراه فعالیت بدنی بپردازند، ایرانیان به طنازی معروفند. حداقل یک ساعت در کنار افراد خانواده به موضوع های طنز بپردازید و تلاش کنید به قول معروف، از ته دل بخندید.خانواده ها این کار را می توانند با تماشای یک فیلم کمدی نیز انجام دهند. اضطراب و استرس در حال حاضر نه تنها کمکی به کاهش یا رفع مشکلات نمی کند بلکه موجب تضعیف سیستم دفاعی بدن نیز می شود. بنابراین استرس و اضطراب را از خود و افراد خانواده تان دور کنید. والدین و بزرگ ترهای خانواده ستون و تکیه گاه فرزندان و اعضای خانواده هستند. با تلاش در کنترل استرس خود جدا و اکیدا از انتقال استرس به کودکان دلبندمان خودداری کنیم چرا که در غیر این صورت، آنها خود را بدون تکیه گاه احساس می کنند و همین مورد می تواند در تولید CD4 آنها تاثیر منفی بگذارد. درباره توصیه و پیشنهادهایی که امروزه بازار گرمی نیز پیدا کرده اند، بی تردید به آنچه ار سوی متخصصان واقعی و قابل اعتماد بیان می شود، عمل کنید و در نهایت تقاضا دارم براساس توصیه وزارت «بهداشت» از ترددهای غیر ضروری در سطح شهر ها به ویژه مناطقی که شیوع بیشتری وجود دارد، به جد خودداری کنید.