پخش مستند تلویزیونی قنات تاریخی و جهانی وزوان. امشب ساعت ۲۱ از شبکه مستند

کانال رسمی شهرداری و شورای اسلامی وزوان:

‍ پخش مستند تلویزیونی قنات تاریخی و جهانی وزوان. امشب ساعت ۲۱ از شبکه مستند. تکرار روز بعد ساعت ۲ بامداد و ۹ صبح. 

قنات وزوان در استان اصفهان است که در قسمت شمالی شهر وَزوان واقع شده و شواهد موجود نشان می‌دهد که بیش از ۳۰۰۰ سال قدمت دارد

قنات وزوان دارای سد زیرزمینی بوده و قادر است؛ آب را در فصولی که کشاورزان نیاز به آب ندارند، ذخیره کند. باستان‌شناسان ژاپنی قنات وزوان را یکی از نادر‌ترین قنوات جهان معرفی کرده‌اند.قنات تاریخی و بزرگ شهر وزوان که به همراه ده قنات دیگر ایرانی به ثبت جهانی یونسکو رسید، یکی از نادر‌ترین قنوات موجود در جهان است. گفتنی است، قنات‌های مزد آباد، می‌مه و اردستان در استان اصفهان، قصبه گناباد در جنوب خراسان، قنات بلده در خراسان‌جنوبی، قنات‌های زارچ و حسن‌آباد مهریز در یزد، قنات جوپار در کرمان و قنات اکبرآباد و قاسم‌آباد بروات ۱۰ قنات ثبت شده دیگر در این پرونده هستند. نکته قابل توجّهی که در مورد قنات بزرگ و تاریخی وَزوان قابل ذکر است و کارشناسان میراث فرهنگی و کارشناسان ژاپنی یونسکو نیز آن را تأیید نموده‌اند در نقطه‌ای از قنات که بالای بند قنات است دو شکاف زیر زمینی (در اصطلاح محلی کِر) یا تنور آبی وجود دارد و پس از بند کردن آب، این شکاف‌ها، آب چهل لیتر در ثانیه ذخیره شده در پشت سد به مدت ۱۲۰ روز (از دهم آذر تا دهم فروردین سال بعد) را به مخازن بزرگی که در زیر زمین وجود دارد هدایت می‌کند و پس از گشایش دریچه‌های تعبیه شده در سد به تدریج آب ذخیره شده به صورت خود جوش و با کمک نیروی ثقل زمین، به چرخهٔ مصرف بازمی‌گردد. گنجایش کانال‌های قنات از پشت سد به طول ۸۰۰ متر با عرض یک متر و ارتفاع چهار متر ۳۲۰۰ =۴ ×۸۰۰ متر مکعب آب است ولی آبی که در پشت سد ذخیره می‌شود بر اساس قطر آبدهی قنات طبق معادله ۴۱۴۷۲۰ متر مکعب آب است که بیش از گنجایش کانال‌های قنات می‌باشد و میزان ۴۱۱۵۲۰ متر مکعب مازاد گنجایش کانال‌ها در مخازن زیر زمینی توسط تنورهای آبی مذکور ذخیره می‌گردد و با بازگشایی دریچه‌های سد، به مرور به چرخه مصرف وارد می‌شود. قنات وزوان قنات بزرگ و تاریخی وَزوان در یک لایهٔ رسوبی – سنگی قرار دارد که در طی سالیان متمادی با پایین رفتن سطح آب منطقه در دو طبقه یکی لایهٔ رسوبی که از مظهر قنات دارای ۳۵ کیلومتر طول و ۴۰/۱۸ متر عمق بوده که عمق آن در مادر چاه فعلی مشهود است. طبقهٔ زیرین قنات که آب در آن جریان دارد از کف آب رو تا ارتفاع ۲ متر و ۱۰ سانتیمتر در لایهٔ سنگی کوهستانی حفر شده‌است. نا به گفته اهالی، این سیستم در حدود ۳۰۰۰ سال پیش ساخته شده و این قنات تنها قنات در تمام منطقه اصفهان است که بدین طریق آب زیرزمینی را ذخیره می‌کند. دکتر عبد الکریم بهنیا استاد دانشگاه اهواز در کتاب قنات سازی و قنات داری صفحهٔ ۱۳۹ چنین آورده‌است: «نگارنده در آبان ماه ۶۳ در قنات قدیم وَزوان واقع در بخش وَزوان شهرستان اصفهان، سیستم بسیار جالبی را که برای مهار کردن آب در فاصله زمانی اول آذر لغایت ۲۵ الی ۳۰ فروردین سال بعد به کار می‌رود مشاهده کرده است. قنات وزوان