ویروس کرونا با ریه‌ها چه می‌کند؟

ویروس جدید کرونا یک ویروس تنفسی است که در ۸۰ درصد موارد بیماری خفیفی ایجاد می‌کند که بدون درمان تخصصی بهبود پیدا می‌کند.

اما بیماری ناشی ویروس جدید کرونا (کووید-۱۹) در یک نفر از هر شش نفر به شکل شدیدی بروز می‌کند و فرد دچار ذات‌الریه و اشکال در تنفس می‌شود. بیماری کووید ۱۹ را از لحاظ شدت می‌توان به چهار رده کلی تقسیم کرد: یکی شکل «تحت بالینی» به این معنا که فرد گرچه دچار عفونت ویروسی است، اما علامتی ندارد. رده بعدی عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است که در آن فرد دچار تب، سرفه و علائم خفیف دیگری ماند سردرد یا قرمزی چشم است. افراد دچار عفونت در حتی این دو رده خفیف بیماری می‌توانند باعث انتقال ویروس‌ شوند. رده سوم که بزرگترین گروه مبتلایان به کووید-۱۹ است افرادی هستند که شدت بیماری‌شان در حدی است که ممکن است آنها را به مطب‌ها و بیمارستان‌ها بکشاند. این افراد علائمی شبیه به آنفلوانزا دارند که شدت آن به قدری است که آنها را کارکردن باز داشته است.

سی‌تی‌اسکن ریه‌های یک فرد دچار ذات‌الریه کروناویروسی که درگیری گسترده دو ریه (بخش‌های سفیدشده در دو طرف در حاشیه دو ریه که اصطلاحا نمای شیشه مشجر خوانده می‌شود) را نشان می‌دهد. رده چهارم افرادی هستند که بیماری شدید کووید-۱۹ را دارند که خود را به صورت عفونت و التهاب مجاری تنفسی تحتانی و کیسه‌های هوایی ریه‌ها بروز می‌دهد، یعنی بیمای ذات‌الریه یا پنومونی. آماری که از چین به دست آمده است نشان می‌دهد حدود ۶ درصد افرادی مراجعه پزشکی داشته‌اند و آزمایش کرونایشان مثبت شده است، به این شکل شدید دچار شده‌اند. افراد سالمند و افراد دچار مشکلات زمینه‌ای مانند فشار خون بالا، مشکلات قلب و ریه یا دیابت بیشتر به این شکل وخیم بیماری دچار می‌شوند. آسیبی که ویروس در پوشش مجاری هوا ایجاد می‌کند، باعث بروز التهاب می‌شود. همین التهاب است که با تحریک رشته‌های عصبی سرفه ایجاد می‌کند. هنگامی کیسه‌های هوایی ریه – جایی که تبادل اکسیژن در آن انجام می‌شود- درگیر عفونت می‌شوند، وضع بدتر می‌شود. ترشحات ناشی از التهاب باعث پر شدن کیسه‌های هوایی که در انتهای درخت تنفسی در حاشیه ریه‌ها قرار دارند، می‌شود. در این صورت کیسه‌های هوایی نمی‌توانند اکسیژن را به خون برساند و دی‌اکسید کربن را از خون خارج کنند. همین نارسایی تنفسی است که به مرگ بیماران منتهی می‌شود. در حال حاضر دارویی برای درمان ذات‌الریه ناشی از ویروس کرونا وجود ندارد و تنها درمان‌های حمایتی در بخش مراقبت‌های ویژه برای بیماران انجام می‌شود. اگر میزان اکسیژن خون بیماران خیلی پایین بیاید، باید آنها را به دستگاه تنفس مصنوعی متصل کرد تا زمانی که التهاب ریه‌ها فروکش کند. ذات‌الریه ویروس کرونا بر خلاف ذات‌الریه معمول باکتریایی که با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود، به بخش‌های معینی از ریه محدود نیست و گرایش دارد همه ریه‌ را درگیر کند و همین موضوع آن را مرگبارتر می‌کند.