جناب آقای میلاد مداح کارشناس ارزیابی عملکرد (بازرس)حوزه آموزش و پرورش فولادشهر:جایگاه بازرسی و نظارت در آموزش و پرورش

وزوان آنلاین :

وظایف بازرسی ادارات

بازرسی ادارات یکی از انواع بازرسی‌ است که به منظور بررسی عملکرد ادارات و سازمان‌های دولتی انجام می‌شود. بازرسان ادارات مسئول بررسی موارد زیر هستند:

• نحوه اجرای قوانین و مقررات
• میزان بهره‌وری و کارایی کارکنان
• نحوه استفاده از منابع مالی
• وجود هرگونه سوء استفاده یا تخلف احتمالی

اگر آموزش و پرورش می خواهد کیفیت آموزشی و پرورشی نظام آموزشی ارتقا یابد بایستی به  کنترل و ورودی های سیستم  به صورت هم زمان اهمیت ویژه ای بدهد .

برخی از کارشناسان اعتقاد دارند در سال های اخیر بازرسی و نظارت بر عملکرد مدیران و معلمان چندان جدی نبوده است .به همین دلیل گاهی اوقات صحبت هایی از سوی والدین و دانش آموزان مبنی بر وجود تخلف (تخلفات مالی ، رفتاری و  آموزشی ) از سوی برخی مدیران و معلمان شنیده می شود و حتی به رسانه ها نیز راه می یابد .  این ها باعث پایین آمدن شأن آموزش و پرورش و معلم شده است .

اگر نگاه سیستمی (خروجی سیستم < —— پردازش و کنترل   <—– ورود داده ها ) به آموزش و پرورش داشته باشیم برای داشتن خروجی های مطلوب  قبل از پردازش  و کنترل ٬ ورودی های سیستم می بایست مطلوب باشد.

ورودی های سیستم شامل سرانه ی کافی به مدارس اختصاص یابد  ،حقوق معلم عادلانه و کافی باشد .حق التدریس او به موقع پرداخت شود .سایر مطالباتش ماه ها و بعضا سال ها به تعویق نیفتد . تعداد دانش آموزان کلاس استاندارد باشد.فضای فیزیکی کلاس و مدرسه از استانداردهای لازم برخوردار باشد٬ دانش آموزی که  از پایه ی  پایین تر به پایه بالاتر می آید حداقل آموزش ها را دریافت کرده باشد ….

در این حالت است که بازرسی و نظارت می تواند به صورت جدی  باعث رشد و ارتقاء کیفی خروجی های شود .

به نظر من تحت هر شرایطی سطحی از بازرسی و کنترل (به جا و عالمانه) می بایست وجود داشته باشد. روشن است که در هر سیستمی اگر نظارت و بازرسی دقیقی بر عملکرد آن وجود نداشته باشد باعث رشد فساد خواهد شد .

در حال حاضر نیز حداقلی از بازرسی وجود دارد ولی متاسفانه در بیشتر موارد در این بازرسی ها به موارد و  اشکالات سطحی پرداخته می شود و چون دقیق و علمی نیست بیشتر باعث تولید نارضایتی و دلخوری می گردد.

 حال فرض کنیم شرایط مطلوب بوده و ورودی های سیستم نیز  نرمال باشد ؛ در چنین شرایطی بازرسی خوب چگونه است؟

اصولا بازرسی را می توان به دو بخش تقسیم کرد بخش اول بازرسی از عملکرد  کادر مدیریت و مسائل مالی و پرورشی و دفتری مدرسه و بخش دوم بازرسی و کنترل عملکرد کادر آموزشی و دبیران می باشد . 

بازرسان کادر مدیریت مدرسه می بایست – همچنان که در حال حاضر نیز هست – از ادارات آموزش و پرورش بوده و اشراف کامل بر مسائل مالی و اداری مدارس داشته باشند و بدون تعارف به انجام وظیفه خود بپردازند.

بازرسی از کار معلمان را نیز می توان به دو بخش تقسیم کرد بخش اول کنترل دفتر نمره و امتحاناتی که او برگزار کرده و حضور غیاب دانش آموزان و این قبیل مسائل که چندان پیچیده نیست .اما بخش دوم بازرسی  و  ارزیابی از نحوه تدریس و تعامل معلم با دانش آموزان است که به سادگی امکان پذیر نمی باشد و بازرس می بایست از خبرگی بالایی برخوردار باشد تا ظلمی صورت نگیرد.

بازرسان کادر آموزشی می بایست از معلمان با تجربه و خبره ی آن رشته انتخاب شوند و آموزش های ویژه ای نیز در این زمینه ببینند  .معمولا سرگروه های آموزشی چون منتخب معلمان هستند از مقبولیت و وجاهت لازم پیش همکارانشان برخورداند. این عزیزان بهترین گزینه برای بازرسی می توانند باشند .بازرس می تواند به اتفاق مدیر در کلاس درس حاضر شود و از معلم بخواهند که برای مدتی کلاس را ترک کرده و در اختیار ایشان قرار دهد. بازرس با گفت و گو و پرسش از دانش آموزان و نیز قرار دادن فرم هایی در اختیار آن ها – که در آن از عملکرد آموزشی و اخلاقی معلم پرسش شده است – پی به عملکرد واقعی معلم ببرد .

در جلسه ای که با معلم برگزار می کند نکات قوت و ضعف اورا که حاصل جمع بندی پرسش نامه ها و گفت و گوی او با دانش آموزان بوده است را در اختیار معلم قرار دهد .سپس نتایج این بازرسی ها به صورت تشویقی و یا توبیخ در عملکرد معلم لحاظ شود. این بازرسی ها باید مستمر و گسترده در طول سال در کلیه ی مدارس صورت گیرد .

امیدوارم روزی بیاید که سیستم آموزش و پرورش ما از این حالت کم بازده و رو به افول خارج شود.

این امر با اختصاص بودجه ی مناسب و بهبود شرایط آموزشی و پرورشی و نیز بازرسی و کنترل دقیق امکان پذیر می شود تا دیگر کسی احساس نکند در این سیستم دوغ با دوشاب برابر است.