اولین روز جنگ در ایران چگونه گذشت؟

اولین روز از هفته دفاع مقدس اولین روز از حمله صدام به خاک ایران و آغاز جنگی هشت ساله بود.

به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، در ساعت ۱۲:۳۰ روز ۳۱ شهریورماه سال ۱۳۵۹ برابر با ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ م. عراق، رسماً با ملّت ایران وارد جنگ شد و ارتش این کشور هجوم وسیع و از پیش سازماندهی شده‌ای را با وارد عمل نمودن ۱۹۲ فروند جنگنده علیه پایگاه‌های هوایی و تاسیسات حیاتی جمهوری اسلامی ایران آغاز کرد. در این روز صدام حسین در ساعت ۱۱ خود در منطقه شرق دیاله نزدیک و حوالی شهر خانقین یک گلوله توپ به سوی ایران شلیک کرد.

رژیم بعثی عراق، همزمان با تجاوز به حریم دریایی ایران شناور‌های غیر نظامی مستقر در آبراه اروند را مورد تهاجم قرار داده و ۱۲ لشکر مجهّز پیاده و زرهی و ۳۰ تیپ مستقل خود را به داخل قلمرو زمینی جمهوری اسلامی ایران گسیل داشت. در این حمله گسترده زمینی ارتش عراق، در استان‌های کرمانشاه، ایلام و خوزستان جبهه‌ای به طول تقریبی یک هزار و ۲۰۰ کیلومتر را علیه ایران گشود.

در ۳۱ شهریور ۵۹ درساعت ۱۴ فرودگاه‌های کرمانشاه و سنندج مورد تک هوایی دشمن واقع شدند. در ساعت ۱۴:۳۵ به تعداد هفت فروند هواپیمای عراقی که در دو اکیپ سه و چهار تایی به عراق مراجعه می‌کردند، توسط پدافند پادگان مریوان شلیک که برابر گزارش یک فروند مورد اصابت واقع و ساقط شد. لشکر ۲۸ به کلیه یگان‌ها آماده باش ابلاغ نمود و نهایت نبردی سراسری آغاز شد.

در ساعت ۰۴:۴۰ نیرو‌های عراقی با خمپاره به قرارگاه گارد ساحلی حمله نمودند که پس از پنج دقیقه درگیری خاتمه یافت و در ساعت ۱۲ اطلاع حاصل شد که عراق ‌هایی که قصد ورودبه شط‌العرب (اروندرود) را دارند، وادار می‌کند که با پرچم و راهنمای عراق حرکت کنند و در ساعت ۱۲:۳۰ دقیقه مجددا گارد ساحلی به شدت مورد حمله قرار گرفت و اعلام شد در صورت عدم پشتیبانی، گارد ساحلی تا نیم ساعت دیگر منهدم خواهد شد. در ساعت ۱۳:۵۰ نیز فرودگاه آبادان بمباران شد. «پس از بمباران فرودگاه آبادان و سایر شهر‌ها حمله عراق در منطقه جنوب غربی اهواز از ساعت ۱۸:۰۰ در تمام مرز‌ها بین المللی آغاز شد و در منطقه جنوب غربی اهواز حمله دشمن از پاسگاه طلائیه آغاز شد و عناصر گردان ۲۲۱ سوار زرهی با دشمن درگیر شد و دشمن در محور طلائیه قدیم و جدید و محور کوشک شروع به پیشروی در خاک ایران نمود و همزمان پادگان حمید نیز بمباران شد.

متعاقب شلیک یک گلوله‏ی تانک تی‏ـ ۷۲ در پادگان بعقوبه در ساعت ۱۱ روز سى و یکم شهریورماه، به وسیله‏ صدام‏حسین، رئیس‏ جمهور عراق به سوى مرزهاى ایران، عملاً جنگ عراق علیه ایران آغاز شد و متعاقب آن حملات هوایى گسترده‏ى نیروى هوایى عراق به شهر‌ها و مراکز حساس و حیاتى کشورمان، اجرا و تلاش همه‏جانبه‏ى نیروى زمینى عراق نیز آغاز شد و مواضع نظامى و تأسیسات غیر نظامى ایران در نزدیکى مرز، زیر آتش سنگین نیروهاى عراقى قرار گرفت که از نظر طبقه‏بندى نوع آتش‏ها، «آتش تهیه» محسوب مى‏شد که نیروى هوایى عراق نیز در اجراى آن «آتش تهیه» شرکت داشت.

نیروى هوایى ارتش عراق، از ساعت ۱۳:۳۰ تا شامگاه روز ۳۱ شهریور با حملات سنگین خود، پایگاه‏هاى نظامى و غیرنظامى شامل فرودگاه مهرآباد و پایگاه یکم شکارى تهران، فرودگاه و پایگاه هوایى شیراز، فرودگاه بوشهر، فرودگاه همدان، فرودگاه اصفهان، فرودگاه اهواز، فرودگاه امیدیه، کارخانه‏ى قند شهرکرد و کارخانه‏ى سیمان اصفهان، پایگاه هوایى تبریز، فرودگاه ارومیه، فرودگاه کرمانشاه و مناطق سقز و بانه و مریوان و تأسیسات نفت دهلران، آمادگاه مهمات و پایگاه هوانیروز دزفول و شهرهاى خرمشهر و آبادان و دزفول و فرودگاه سنندج و بخشى از تأسیسات حیاتى و حساس کشورمان را آماج بمباران‏‌هاى سنگین خود قرار داد.

رژیم بعثی عراق، همزمان با تجاوز هوایی و هجوم گسترده زمینی در تمامی محور‌های منطقه عملیاتی غرب و جنوب، به حریم دریایی ایران نیز تعرض نموده و شناور‌های غیرنظامی مستقر در آبراه اروند را مورد تهاجم قرار داد. نیروی زمینی ارتش عراق ۱۲ لشکر مجهّز پیاده و زرهی و ۳۰ تیپ مستقل خود را به داخل قلمرو زمینی جمهوری اسلامی ایران گسیل داشت. در این حمله گسترده زمینی ارتش عراق، در استان‌های کرمانشاه، ایلام و خوزستان جبهه‌ای به طول بیش از هزار و ۲۰۰ کیلومتر را علیه ایران گشوده شد. در منطقه خرمشهر، ‏پس از حملات هوایی، حملات نیرو‏های زمینی عراق نیز شروع شد و بارانی از آتش بر خرمشهر فروریخت و شهر را غرق در آتش و دود ساخت. برای مردم بروز چنین وضعی غیر قابل تصوّر بود. در زمان هجوم ‏ناجوانمردانه دشمن به جنوبی‌ترین بخش کشور، یگان‌هایی از لشکر ۹۲ ‏زرهی، پایگاه دریایی خرمشهر، نیرو‏های مردمی و سپاه و هنگ ژاندارمری خسروآباد، از شلمچه تا دهانه خروجی اروندرود به طول ۱۰۰ ‏کیلومتر را پدافند می‌نمودند. ابتدا دشمن با ‏اجرای آتش توپخانه، تانک و خمپاره‌انداز پاسگاه‏های مرزی، جاده خرمشهر- اهواز، پاسگاه کیلومتر ۲۵ ‏و پاسگاه شلمچه را بمباران و پیشروی خود را شروع کرد.

تهاجم گسترده ارتش بعثی عراق به جمهوری اسلامی ایران در روز ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ آغاز شد. به فضل الهی حمله عراق به پایگاه‏های نیروی هوایی به دلیل پیش‌‎بینی‌های انجام شده و آتش پدافند هوایی نیرو‌های خودی که منجر به ساقط شدن یک فروند هواپیمای عراقی شد، به‏جز پایگاه ترابری مهرآباد خسارات عمده درپی نداشت و کلاً ارتش بعث در این عملیات هوایی گسترده نتوانست به اهداف از پیش تعیین شده خود نایل شود.

در این تهاجم ضایعاتى به تأسیسات نفتى، بخصوص در منطقه‏ى آبادان وارد شد، اما در اثر آتش پدافند نیروهاى خودى، چهار فروند از هواپیماهاى دشمن در اطراف پایگاه نوژه‏ى همدان و ۱ فروند، در محلى به نام آریز مریوان و پنج فروند در منطقه‏ى ایلام و کرمانشاه و یک فروند بین آبادان و خرمشهر و یک فروند در حوالى کارخانه‏ى قند شهرکرد سقوط کرد.

گزارش از سرهنگ میرحسین میری میانجی