غافلگیر نشوید؛ اواخر اسفند دوباره سیل می‌آید

اواخر سال گذشته سیلی بزرگ در کشور راه افتاد. شواهد حاکی از آن است که امسال نیز از اواخر اسفند شاهد این سیل خواهیم بود. این یادداشت کوتاه را بخوانید.

اواخر اسفند ماه سال گذشته سیلی بزرگ بر بخش‌هایی از ایران تاخت و تلفات و خسارات جدی برجای گذاشت. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که اواخر امسال بار دیگر این سیل گریبان بخش‌هایی از کشور را خواهد گرفت. سیل گذشته بسیار دردسر ساز شد. اما امسال با توجه به شیوع بیماری کرونا، وقوع این سیل و جابجایی احتمالی مردم می‌تواند خسارت‌های آن را افزون کند. مسئولان باید از مدت‌ها پیش آماده آن می‌شدند. در این خصوص البته خبرها حاکی از تدارک سازمان‌های مانند هلال احمر در این خصوص است اما باید بار دیگر هشدار باش داد تا توجه‌ها در این فضای کرونایی به سیل نیز جلب شود. ۱۳ مهرماه تسنیم در این خصوص گزارشی را منتشر کرد در آن گزارش با عنوان “ضرورت آماده‌باش برای اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹ / سیل در راه است؟” در خصوص احتمال وقوع سیل در روزهای پایانی سال ۹۸ و ابتدای سال ۹۹ آمده بود: “معاون وزیر نیرو تصریح کرد: وقوع سیلاب در پایان سال ۹۸ و ابتدای ۹۹ محتمل است و از هم‌اکنون پیش‌بینی‌های مربوطه برای کسب بهینه‌ترین نتایج در نظر گرفته و اجرایی می‌شوند. تقی‌زاده خامسی در خصوص کاربردی بودن پیش‌بینی‌های هواشناسی در مدیریت سیلاب‌ها گفت: درحال حاضر تنها پیش‌بینی‌ای که بیش از ۸۰ درصد قابل اتکا است، پیش‌بینی ۴۸ساعته است که دیگر اسم آن پیش‌بینی نیست، بلکه هشدار است. در ماههای پایانی زمستان و آغازین بهار، هر زمان بارش‌های متمرکز و پرحجم با آب شدن برف‌ها همزمان شوند، سیلاب‌هایی قابل توجه در حوضه‌های پایین‌دست داریم. در مواردی کم‌نظیر هم، بارش‌ها آنچنان در زمان کوتاه و با حجم قابل توجه در یک یا چند حوضه آبریز، صورت می‌گیرد که بعضاً در یک زمان ۴۸ساعته یا ۷۲ساعته، چند برابر حجم یک سد بزرگ همچون سد کرج، آب در یک حوضه آبریز یا میان‌حوضه، روان شده و سیلاب به‌دنبال دارد.” اخیرا دکتر ناصر کرمی، اقلیم شناس، در صفحه اینستاگرام خود با انعکاس تصویر ذیل نوشت: “انگار سیلاب در نوروز دارد به عادت اقلیم ایران تبدیل می شود. از خیلی وقت پیش امکان وقوع بارش‌های شدید و سیلابی در فروردین پیش‌بینی شده است. آنچه که می‌بینید پیش‌بینی وضعیت ده روز بعد بارش در ایران است. یعنی از احتمالا بیست و هفتم اسفند به بعد. می‌بینیم که چه هیولای پربارشی از سمت شمال غرب قرار است وارد ایران شود.

پیش بینی های هواشناسی برای زمان بیشتر از یک هفته میتوانند چندان دقیق نباشند. اساسا همه مدل‌های پیش بینی هوا و اقلیم دارای درصدی احتمال خطا هستند. با این وجود ما چاره ای جز اتکا به این مدل ها نداریم. و این مدل‌ها عجالتا می‌گویند مثل پارسال اوایل فروردین آتی نیز به ویژه نیمه غربی ایران با بارش شدید و سیلاب رودررو خواهد شد. دو سوال را دولت باید جواب بدهد: نخست اینکه کدام مناطق در سیلاب آتی بیشتر آسیب پذیرند و برای کاهش خسارتها چه باید کرد؟ و دوم و مهمتر اینکه بارش شدید چه تاثیری می‌تواند بر الگوی انتشار ویروس کرونا در ایران بگذارد؟ فراموش نکنیم که احتمالا آن زمان کرونا در اوج همه گیری خواهد بود.”